MPK „Świdnica”, czyli Eko jest trendy!

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne „Świdnica” Sp. z o.o., już od dwóch lat z powodzeniem wdraża program elektromobilności w transporcie zbiorowym. W realizacji ambitnych planów nie przeszkodziła nawet pandemia koronawirusa. Spowolnienie gospodarki wykorzystano na przygotowanie lokalnego programu transportu zeroemisyjnego, który w swoich założeniach ma w wyższym stopniu wpłynąć na redukcję emisji spalin i hałasu, a w perspektywie przygotować do szerokiego stosowania zielonego paliwa w taborze autobusowym Spółki.

Krok w elektromobilność wykonany …
W 2016 roku, kiedy rozpoczęto przygotowania do unowocześnienia floty przewozowej, zasilanie gazowe czy elektryczne w transporcie publicznym było jeszcze rzadkie i kosztowne. Dlatego też zapadła decyzja o zakupie autobusów spełniających najwyższą wówczas normę emisji spalin EURO 6. Dwa lata później dziewięć nowoczesnych i ekologicznych autobusów miejskiej komunikacji kursowało po ulicach Świdnicy oraz gmin przyległych. Transakcja warta była 8,7 mln złotych netto i w 85% została dofinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Aktywne poszukiwanie środków zewnętrznych pozwoliło MPK zrobić pierwszy krok ku elektromobilności w transporcie zbiorowym. W 2020 roku zakupione zostały dwa pierwsze autobusy elektryczne i powstała infrastruktura do ich ładowania. Autobusy zostały dobrze przyjęte przez pasażerów, którzy docenili ciszę panującą wewnątrz i komfort podróżowania, a w ankiecie wysoko ocenili ekologiczne aspekty zeroemisyjnego transportu. Autobusy dobrze sprawują się na liniach miejskich, a sympatia jaką wzbudzają objawiła się nadaniem im imion związanych z historią Świdnicy.
… teraz czas na „Zielony Transport Publiczny”

Czas pandemii dla wielu firm i osób fizycznych był związany z koniecznością odłożenia projektów i planów na bliżej nieokreśloną przyszłość. W MPK wręcz przeciwnie: – Spowolnienie gospodarki, redukcje kursów na wszystkich liniach, zawieszenie przewozów szkolnych wykorzystaliśmy na przygotowanie planu, który nie tylko postawi świdnicki transport na wyższym stopniu skali redukcji emisji spalin i hałasu, ale także wyprzedzi czas w przygotowaniach do szerokiego stosowania zielonego paliwa – wspomina Tomasz Kurzawa Prezes Zarządu Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego „Świdnica” Sp. z o.o. – Powstał lokalny program transportu zeroemisyjnego, którego pierwszym elementem był złożony i pozytywnie zweryfikowany projekt do programu „Zielony Transport Publiczny”. Zakłada on dokupienie kolejnych 6 elektrobusów – po tym zakupie 1/3 autobusów komunikacji miejskiej byłaby już elektryczna – oraz 2 dodatkowych pantografów wraz z trafostacjami, zlokalizowanymi przy bardzo ważnych węzłach komunikacyjnych miasta. Dodatkowo zajezdnia wzbogaci się o dodatkowe 6 stanowisk plug-in do ładowania nocnego. Doświadczenia pierwszego roku eksploatacji pokazały, że dobrze mieć do dyspozycji tzw. ładowarki mobilne o mniejszej mocy, które idealnie nadają się do prac serwisowych przy elektrobusach. Właśnie zakończone zostały negocjacje warunków umowy na finansowanie przez NFOŚiGW całego projektu. W grudniu bieżącego roku i styczniu 2022, rozpisane zostaną przetargi.

Dla planety, dla przyszłych pokoleń

MPK planuje zmierzać w kolejnych latach do połączenia zerowej emisji w transporcie z produkcją energii zielonej z OZE i innych alternatywnych zeroemisyjnych paliw – w tym wypadku wodoru. Prezes T. Kurzawa wyjaśnia szczegóły tego projektu: – Wychodzimy z założenia, że jeszcze przez wiele lat w Polsce energia powstawać będzie z węgla, zatem używanie autobusów elektrycznych przesuwa tylko miejsce emisji dwutlenku węgla i pyłów z ulic miasta na komin elektrowni. Można uzyskać prąd w sposób zgodny z filozofią tzw. zielonej energii i w kolejnych etapach inwestycyjnych planujemy pozyskiwać prąd np. z paneli fotowoltaicznych, które zamierzamy zamontować na terenie bazy MPK, magazynując tak pozyskaną energię pod własne potrzeby zasilania stacji ładowania pojazdów. Kolejne nasze zamierzenia to prąd wytwarzany poprzez własne ogniwa wodorowe, czyli własną mini elektrownię wodorową. Wodór zaś zamierzamy produkować sami w elektrolizerze zbudowanym na terenie bazy MPK, zasilanym z farmy fotowoltaicznej, która zmieni swoją dotychczasową rolę zabezpieczenia energii na zasilenie pojazdów, na właśnie zabezpieczenie początkowego „zielonego łańcucha” pozyskiwania i konsumowania energii. Projekt przy wsparciu dotacyjnym ma szanse być nie tylko bardzo ekologiczny, bo zeroemisyjny i bezodpadowy, ale według naszych kalkulacji również ekonomicznie zasadny. Nasze plany łączy kilka technologii wytwarzania energii w rezultacie dając prawdziwie zeroemisyjny transport, wpisując się w ten sposób w ideę „Zielonego Ładu Świdnickiego”. Stawianie na wodór ze strony MPK „Świdnica” jest w pełni uzasadnione: w wyniku reakcji z tlenem uwalniane jest aż 143,1 MJ/kg, co najlepiej obrazuje predyspozycje wodoru do przetwarzania energii wytworzonej w wyniku reakcji z tlenem na energię elektryczną w ogniwach paliwowych. Poza tym możliwości magazynowania wodoru przewyższają te w przypadku prądu elektrycznego. Niezwykle istotny jest ponadto fakt, iż wskutek reakcji z tlenem do środowiska nie trafiają żadne zanieczyszczenia, a jedynym jej produktem ubocznym jest woda.

Potencjał i możliwości wytwarzania wodoru bez szkody dla środowiska naturalnego, a więc przy użyciu metod niskoemisyjnych lub wręcz bezemisyjnych, dostrzegają także władze samorządowe. – Będzie to inwestycja w przyszłość – powiedziała o wieloletnich planach świdnickiego przewoźnika Beata Moskal-Słaniewska Prezydent Miasta Świdnicy. – Ekologiczny, nisko lub zeroemisyjny transport, to jeden z najważniejszych filarów zrównoważonego rozwoju miasta. To element dbałości o środowisko, a także poprawa komfortu życia. W ciągu najbliższej dekady transport publiczny w Świdnicy i sąsiadujących gminach, które są udziałowcami MPK, przejdzie prawdziwą rewolucję. Autobusy wraz z infrastrukturą planowane do zakupu w ramach Zielonego Transportu Publicznego, warte są łącznie 21 mln zł brutto, z czego dotacja z NFOŚiGW wyniesie prawie 12 mln zł, niskooprocentowana pożyczka nieco ponad 5 mln zł, pozostała kwota to środki własne. Zakończenie realizacji przypadnie na rok 2023.

Przyszłość: w pełni elektryczne pojazdy komunalne

Dalsze plany to być może kolejne 12 autobusów elektrycznych w 2025 roku co oznaczałoby, że komunikacja świdnicka stanie się już w ponad 85% elektryczna.
Nowa flota obsługiwać będzie istniejące linie, wpłynie na obniżenie niskiej emisji szczególnie na obszarze gęstej zabudowy miejskiej. Nie bez znaczenia dla jakości powietrza w Świdnicy pozostanie fakt, że wraz z zakupem nowych elektryków, z ulic zostaną wycofane najstarsze i najbardziej szkodzące jakości powietrza autobusy spalinowe. Zbudowana i zakupiona infrastruktura do ładowania autobusów elektrycznych wraz z zeroemisyjnym źródłem energii, mogłaby również posłużyć w nieodległej przyszłości do ładowania w pełni elektrycznych pojazdów komunalnych. Pierwsze tego typu pojazdy już pojawiły się w prywatnej firmie zajmującej się pielęgnacją świdnickich parków i pozostałych terenów zielonych.

Koszt wozokilometra w komunikacji miejskiej przy zastosowaniu wodoru „zielonego”, wyprodukowanego lokalnie jako bezpośredniego lub pośredniego źródła zasilania napędu silników autobusowych, jest prawie 10-krotnie niższy niż tradycyjne źródło, jakim jest olej napędowy ON. Z kolei napęd zasilany przez prąd elektryczny z krajowej sieci energetycznej, jest rozwiązaniem o ok. 30% tańszym od zasilania układu napędowego na ON.