Ambitny cel do roku 2027: osiągnięcie systemu efektywnego energetycznie

Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o. o. w Radzyniu Podlaskim jest jedynym w mieście posiadaczem ciepłowniczych sieci przesyłowych i największym dostawcą energii cieplnej do budynków mieszkalnych, przedsiębiorstw i instytucji. Dążenia Spółki idą w kierunku niezawodności, ekonomiczności i poprawy efektu ekologicznego. Od początku swojej działalności kładzie ona również nacisk na wspieranie lokalnej społeczności, angażując się ponadto w inicjatywy o zasięgu ponadlokalnym.

Modernizacja dla poprawy funkcjonalności

Radzyński PEC to nowoczesna firma, która bez obaw sięga po najnowsze technologie, systematycznie modernizuje źródło ciepła, wymienia stare sieci na nowe wykonane w technologii preizolowanej oraz modernizuje węzły cieplne. Komputeryzuje procesy wytwarzania i przesyłu ciepła, które dostarcza do ponad 60% obiektów w mieście. – W latach 2016-2024 zintensyfikowaliśmy działania modernizacyjne, które spowodowały zwiększenie funkcjonalności, konkurencyjności, sprawności źródła ciepła i sieci przesyłowych, a także poprawiły stronę użytkową i wizualną posiadanego mienia – podkreśla Jerzy Woźniak, Prezes Zarządu PEC Sp. z o.o. w Radzyniu Podlaskim. – Od 2016 roku Spółka nie uczestniczy w systemie ETS, czyli nie kupuje uprawnień do emisji CO2. W ciągu trzech lat (2016-2018) całkowicie zmodernizowaliśmy dwa kotły wodne węglowe WR 5: wszystkie ich elementy zostały wymienione na nowe. Zastosowano pełną automatykę oraz wmontowano nową instalację odpylania z filtrami workowymi. Zamontowano także elementy automatyki integrujące pracę kotłów. Wykonano też instalację zmiękczania i odgazowania wody sieciowej, wykorzystującą proces łączenia wodoru z tlenem w warunkach katalitycznych na złożu palladowym o skuteczności 99,8%. Stosunkowo prosta i efektywna instalacja charakteryzuje się niskimi kosztami eksploatacji, zajmuje mało miejsca i jest praktycznie bezobsługowa. W 2023 roku dobudowano do niej zestaw do demineralizacji wody sieciowej (tzw. odwrócona osmoza), który skutecznie niweluje niepożądane substancje z wody sieciowej. Co roku Spółka inwestuje w urządzenia telemetryczne, które umożliwiają zdalne sterowanie pracą węzłów cieplnych. Pozwala to na znaczne usprawnienie ich obsługi oraz stabilizację procesów zachodzących w sieciach przesyłowych. Zamontowano także urządzenia elektroniczne (moduły) na licznikach zużycia energii cieplnej, co umożliwia zdalne i szybkie odczytywanie zużycia ciepła.

Z dotacjami unijnymi

W 2019 roku Zarząd Przedsiębiorstwa zmierzając w kierunku zmniejszania ilości spalanego węgla, otrzymał dotację unijną w NFOŚiGW na nową inwestycję pn. „Modernizacja istniejącego systemu ciepłowniczego w celu zwiększenia jego efektywności – budowa elektrociepłowni gazowej w Radzyniu Podlaskim”, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, poddziałanie 1.6.1. Źródła wysokosprawnej kogeneracji. Założeniem było zainstalowanie dwóch silników gazowych kogeneracyjnych o łącznej mocy elektrycznej 1,2 MWel i mocy cieplnej 1,51 MWth. Zadanie zostało sfinansowane z dotacji UE w kwocie 3,517 mln zł oraz pożyczki z NFOŚiGW w kwocie 3,811 mln zł. Produkcja energii cieplnej z kogeneracji, pracując także poza sezonem grzewczym, dostarcza energię do ogrzania wody użytkowej. Praktycznie nie ma więc potrzeby uruchamiania kotłów węglowych w lecie, co wpływa dodatnio na czystość powietrza w mieście. Wysokosprawna kogeneracja gazowa produkuje corocznie ciepło w ilości ok. 38000 GJ (ponad 27% produkcji ciepła) i dostarcza ok. 8200 MWh energii elektrycznej generującej dodatkowe przychody. Z tego ok. 11% trafia na własne potrzeby. Dzięki funkcjonowaniu kogeneracji gazowej zmniejszyło się zużycie węgla o ok. 2000 ton. Drugim zadaniem z udziałem dotacji unijnej był ukończony w 2021 roku projekt pn: „Termomodernizacja budynku biurowego PEC Sp. z o. o. w Radzyniu Podlaskim”, w ramach RPO WL na lata 2014-2020, oś priorytetowa: 5 Efektywność Energetyczna i Gospodarka Niskoemisyjna, Działanie 5.1. Koszt inwestycji wyniósł 395 tys. zł brutto, w tym 138 tys. zł dotacji z UE. Dzięki temu projektowi Przedsiębiorstwo zmniejszyło koszt swojego funkcjonowania.

W stronę nowych inwestycji

W latach 2016-2024 radzyński PEC wybudował nowe sieci o długości ponad 2,8 km, zamontował 40 nowych węzłów cieplnych oraz pozyskał 94 odbiorców ciepła grupowych i indywidualnych. W ciągu dziewięciu ostatnich lat wydatkowano łącznie na inwestycje około 15 mln zł, w tym 7,4 mln zł w formie pożyczek, 3,7 mln zł dotacji z UE i 3,9 mln zł środków własnych. Przedsiębiorstwo w każdym roku wypracowuje zysk, który w 2024 roku wyniósł 2,5 mln zł netto. Zysk pozwala planować odważniej dalsze inwestycje i jest skutkiem podjętych dobrych decyzji oraz systematyczej pracy całej załogii. Spółka mając obecnie trwałe podstawy finansowe, jest przygotowana na szeroko zakrojone plany inwestycyjne. Celem jest osiągnięcie systemu efektywnego energetycznie, co nastąpi w ciągu trzech lat. Liczy w tym względzie na dotacje unijne ułatwiające i przyspieszające realizację zamierzeń. Obecnie realizowane jest zadanie w ramach działania FENX.02.01 Infrastruktura ciepłownicza pn: „Modernizacja sieci ciepłowniczej oraz likwidacja węzła grupowego”, które polega na zamianie sieci kanałowej na preizolowaną oraz likwidacji węzła zbiorczego, zastępując go indywidualnymi w ilości 7 sztuk w każdym budynku SM „Zacisze”. Na to zadanie otrzymano 71% dotację wynoszącą 671 tys. zł. Chcąc dalej modernizować sieci ciepłownicze Spółka złożyła wniosek w takim samym działaniu w NFOŚiGW na 2025 rok. Planuje zbudować 1,7 km sieci preizolowanych i zlikwidować 4 węzły grupowe, zastępując je 38 pojedynczymi. W listopadzie 2024 roku przedsiębiorstwo złożyło wniosek do programu priorytetowego NFOŚiGW pt. „OZE – źródło ciepła dla ciepłownictwa”. Zadanie nosi nazwę „Modernizacja Ciepłowni w Radzyniu Podlaskim w celu osiągnięcia systemu efektywnego energetycznie z wykorzystaniem OZE”. W jego ramach zostaną zbudowane pompy ciepła o mocy 3 MW, czerpiące energię dolnego źródła z wymienników gruntowych BTES (tzw. geotermia płytka), wodny magazyn ciepła typu PTES oraz kolektory hybrydowe PVT. Instalacja ta umożliwi uzyskanie przez ciepłownię systemu efektywnego energetycznie. W dalszych planach jest przewidziana rozbudowa wysokosprawnej kogeneracji gazowej o mocy ok. 1,0 MWel i 1,2 Mwth, co przyczyni się do dalszego zmniejszania spalanego węgla oraz zwiększy przychody ze sprzedaży energii elektrycznej.

(Nie) tylko dla lokalnej społeczności

Przedsiębiorstwu nieobca jest społeczna odpowiedzialność biznesu. Spółka przekazuje darowizny podmiotom działającym w sferze kulturalnej, sportowo-rekreacyjnej, szkołom, przedszkolom oraz ludziom poszkodowanym. Współfinansowane są występy muzyków w ramach corocznych Dni Karola Lipińskiego oraz wydarzenia teatralne z udziałem artystów spoza miasta. Na pomoc mogą liczyć młodzi radzyńscy akordeoniści z zespołu „Arti Sentemo”, zwolennicy turystyki zrzeszeni w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym O/Radzyń Podlaski, czy w Radzyńskim Stowarzyszeniu „Podróżnik”, sportowcy uprawiający piłkę nożną, tenis stołowy, taekwon-do, szachy. Ze wsparcia finansowego korzystają stowarzyszenia zajmujące się osobami starszymi i niepełnosprawnymi: Ósmy Kolor Tęczy, Parafialny Zespół Caritas, kluby seniora, a także instytucje ponadlokalne, jak np. Fundacja Koniczynka w Chorzowie, Fundacja Siepomaga. Spółka corocznie na ten cel wydaje 40-50 tys. zł.

Trochę historii …

Budowę ciepłowni w Radzyniu Podlaskim rozpoczęto w drugiej połowie lat 70. minionego stulecia, z chwilą zaistnienia potrzeby ogrzania budowanych bloków mieszkalnych na tzw. Osiedlu Zabielska oraz szpitala. W 1985 roku podłączono najstarsze bloki należące do Osiedla Bulwary. W latach 90. nastąpiła likwidacja większości małych kotłowni w centrum miasta, co w znacznej mierze przyczyniło się do zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza. 1 lipca 1997 roku nastąpiło przekształcenie przedsiębiorstwa użyteczności publicznej w spółkę komunalną, w oparciu o Ksh. Od tego czasu nosi ono nazwę Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Radzyniu Podlaskim, z kapitałem zakładowym o wartości 2,23 mln zł.

BOGDAN LESZCZORZ